Gezmiş'in hayatındaki olaylardan biri, doktora tezi kabul edilmeyen bir öğrencinin protestolarını organize ettiği gerekçesiyle tutuklanması oldu. Ayrıca, Ülkü Ocakları Genel Başkanlığı yapmış bir ülkücünün katili olan tertipçilerin ve cinayet emrini veren kişilerin dosyada yer almadığını belirtti.
1969 yılında, Üniversite Reform Tasarısını desteklemek için öğrenciler ve akademisyenler tarafından başlatılan protestolara liderlik etti. Bu süreçte, polis ve öğrenciler arasında çıkan çatışmada bir komando er ve birkaç kişi öldü, birçok kişi yaralandı.
Deniz Gezmiş'in Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu'nu kurması ve ardından Amerikalıları kaçırarak fidye talep etmesiyle hükümet ve güvenlik güçlerinin dikkatini çekti. Bu olaylar sonucunda, 12 Mart 1971 Muhtırası'nın ardından yakalandı ve yargılandı. Cezası, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'la birlikte infaz edildi.
Eğitimi
Deniz Gezmiş'in eğitim hayatı, Sivas'ın Yıldızeli ilçesinde başladı. İlkokulu, o dönemde Çifte Minareli Medrese'nin eyvanının yerinde bulunan Selçuk İlkokulu'nda tamamladı. Daha sonra ortaokul eğitimini yine Sivas'ta Atatürk Ortaokulu'nda aldı. Şarkışla'da öğrenim görmemiş olmasına rağmen, çocukluk yıllarının bir kısmını bu ilçede geçirdiği bilinmektedir. Lise eğitimine İstanbul'da devam eden Gezmiş, Haydarpaşa Lisesi'nde öğrenim gördü. Henüz lise öğrencisiyken sol düşünceyle tanışmasıyla birlikte, dönemin politik eylemleri içinde yer almaya başladı.
Siyasi yaşamı
Deniz Gezmiş, 11 Ekim 1965'te Türkiye İşçi Partisi'nin (TİP) Üsküdar ilçe başkanlığına üye oldu. İlk büyük gözaltı deneyimi, 15 Ağustos - 31 Ağustos 1966 tarihleri arasında gerçekleşti. Ankara'dan İstanbul'a yürüyen Çorum Belediyesi temizlik işçilerinin Taksim Anıtı'na çelenk koymaları sırasında TÜRK-İŞ yöneticilerinin protesto edildiği gösteri sırasında tutuklandı.
1966 yılında üniversite sınavına girdi ve hem fen hem de hukuk fakültelerini kazandı. Babasının isteği üzerine fen fakültesine gitmeyi kabul etti, ancak daha sonra fikrini değiştirerek hukuk fakültesine kaydoldu. 1967'de İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne başladı.
Öğrencilik yıllarında sık sık tutuklanan Gezmiş, 1968'de "Devrimci Hukukçular Örgütü"nü kurdu ve birçok protestoya katıldı. Aynı yıl, İstanbul Üniversitesi'nin işgaline liderlik etti ve 6. Filo'yu protesto ettiği için tekrar tutuklandı.
Deniz Gezmiş, özellikle "Millî Demokratik Devrim" görüşlerini benimsedi ve bu doğrultuda hareket etti. Ekim 1968'de Devrimci Öğrenci Birliği'ni (DÖB) kurdu ve öğrenci eylemlerine liderlik etti.
1969'da, İstanbul Üniversitesi'nde yaşanan olaylarda aktif rol aldı ve Kıbrıs Mitingi'nde ABD bayrağını yaktığı gerekçesiyle gözaltına alındı. Ardından Filistin'e giderek Filistin Demokratik Halk Kurtuluş Cephesi'nin gerilla kamplarında eğitim aldı.
Hapisten çıktıktan sonra askere alınmayı reddetti ve mücadelesini farklı alanlarda sürdürdü. THKO'yu kurdu ve çeşitli eylemlere katıldı. 1970 yılında, Ankara İş Bankası Emek Şubesi soygununu gerçekleştirdi.
Son olarak, Mart 1971'de dört Amerikalıyı kaçırdı ve serbest bırakılması için bir bildiri yayımladı. Ancak güvenlik güçleri tarafından ODTÜ'de kuşatıldı ve 9 saat süren bir çatışmanın ardından yakalandı. Bu olaylar, Türk Silahlı Kuvvetleri arasında büyük tepkilere yol açtı.
Ölümü
12 Mart Muhtırası olduktan üç gün sonra yani 15 Mart 1971'de bir motosiklette Deniz Gezmiş ve 12 Mart Muhtırası'nın ardından, 15 Mart 1971'de Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Sinan Cemgil bir motosiklet yolculuğuna çıktılar. Ancak Şarkışla'ya yaklaştıklarında, araçları bozulunca ilçeye yürüyerek vardılar. Şarkışla'da bir jipten kiraladıkları motosikleti taşırken, bir ihbar sonucu askerlerin gelmesi üzerine çıkan çatışmada Yusuf Aslan yaralandı ve Deniz Gezmiş tek başına kaçmaya devam etti.
Kaçarken bir astsubayın evine zorla giren Gezmiş, ev sahibinin arabasıyla yolculuğuna devam etti. Ancak kaçışı, astsubayın karısının elinin yaralanmasıyla sonuçlandı. Deniz Gezmiş, 16 Mart 1971'de Sivas'ın Gemerek ilçesinde yakalandı ve Kayseri'ye götürüldü. Ardından Ankara'ya, dönemin İçişleri Bakanı Haldun Menteşeoğlu'nun makamına teslim edildi.
Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının mahkemesi, 16 Temmuz 1971'de Altındağ Veteriner Okulu binasında Tuğgeneral Ali Elverdi başkanlığında yapıldı. "THKO-1 Davası"nda 146/1 maddesi uyarınca idam cezasına çarptırıldılar.
Verilen karar Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne getirildi. 24 Nisan 1972'de yapılan Meclis oturumunda CHP lideri İsmet İnönü, idam kararına karşı çıktı ve yeni bir kanun çıkarılmasını önerdi. Ancak idam kararı, 273 "kabul" oyu ile onaylandı. İsmet İnönü ve Bülent Ecevit "ret", Süleyman Demirel ve Alparslan Türkeş ise "kabul" oyu kullandılar. Necmettin Erbakan ise oylamaya katılmadı. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay da idamları onayladı. İsmet İnönü, CHP adına Anayasa Mahkemesi'ne itiraz etti. Muhalefet şerhleriyle birlikte karar usul yönünden iptal edildi. İptal kararı üzerine yeniden toplanan meclis oy çokluğuyla idam kararlarını yeniden onayladı.
Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, 6 Mayıs 1972 gecesi Ulucanlar Cezaevi'nde asılarak idam edildi.